Akcja „Szklane Pułapki”

Szklane Pułapki, to akcja stworzona przez fundację o tej samej nazwie, która ma na celu uświadomienie ludziom tego, jak wielkim zagrożeniem są dla ptaków niezabezpieczone szklane powierzchnie. Ptaki ich nie widzą i nie zdają sobie sprawy, czym są okna, a że o nich wiemy my, ludzie, warto więc ptakom pomóc.

logo akcji "Szklane Pułapki"
logo akcji „Szklane Pułapki” (źródło: szklanepulapki.pl)

Ptaki giną z wielu powodów np. z powodu zatrucia ściekami albo ropą wylaną do wody, mogą też zginąć z powodu kolizji samochodowych, ale największą przyczyną śmierci ptaków są okna.

wykres przyczyn śmierci ptaków
wykres przyczyn śmierci ptaków

Szacuje się, że w Ameryce Północnej rocznie z powodu kolizji z szybami GINIE AŻ 950 000 000 PTAKÓW!

Toronto – Śmiertelny wróg ptaków

Toronto – stolica Kanady, jest to bardzo popularny wśród ptaków szlak migracji, a jednocześnie najbardziej zabójcze miejsce dla ptaków. Jest w nim wiele nowoczesnych budynków, które oczywiście mają bardzo dużo szyb, bo im bardziej przezroczyste budynki tym bardziej „modne”, a właśnie przez takie szyby ptaki masowo giną.  Każdy z nas może wpłynąć na ochronę ptaków zabezpieczając okna (o czym niżej napisałem) albo zgłaszając zaobserwowane kolizje ptaków z szybami na stronie szklanepulapki.pl.

Toronto
ptaki zderzone z szybą w Toronto
ptaki zderzone z szybą w Toronto
Te ptaki zginęły podczas JEDNEJ DOBY na trzech budynkach w Toronto
Te ptaki zginęły podczas JEDNEJ DOBY na trzech budynkach w Toronto

Lustrzane okna

Jedną z przyczyn kolizji ptaków z szybami jest tzw. efekt lustra. W określonych warunkach okno odbija to, co znajduje się na zewnątrz i ptakom może wydawać się, że lecą na drzewo, które jest w rzeczywistości odbiciem. Uciekając przed drapieżnikami, lecą prosto przed siebie i często trafiają w okno, a lecą w nie, bo widzą niebo. Trzecią przyczyną jest to, że ptak lecąc, widzi swoje odbicie w oknie. Uznaje je za konkurenta i zaciekle je atakuje.

Pliszka leci w stronę okna i po uderzeniu w nie dziobem lub głową odlatuje na chwilę i znowu leci w okno. Zwykle kończy się to tym, że kiedy odleci na tyle, że straci swoje odbicie z oczu albo zmęczy się, albo po prostu mu się to znudzi.

pliszka żółta atakująca swoje odbicie w oknie
pliszka żółta atakująca swoje odbicie w oknie (źródło: EarthSky)

Okna samochodowe to też przyczyna ptasich kolizji

Nie tylko okna w budynkach są tak zabójcze. Tak, jak napisałem wyżej okna samochodowe są równie śmiercionośne. Dobrą i dość użyteczną ochroną na okna samochodowe są przyczepiane na okna maty przyciemniające. Chociaż są one przyczepiane w środku, więc… mogłoby być lepiej.

Ptaki wykorzystują okna

Niektóre ptaki-być może nie wiedzą, co to są okna- wykorzystują je do swoich celów. Np. krogulec – średni ptak z rodziny jastrzębiowatych – podczas zimowych dni, krząta się koło karmnika czyhając na zajadające się sikory bogatki. Kiedy te, zauważą go, uciekają, a krogulec zapędza je prosto w szybę i wtedy bogatki niezbyt przyjemnie, kończą swój żywot, plackiem na oknie. Krogulec nie wie do końca, jak „działa” okno, ale, wie że działa, więc tą taktykę stosuje. Właśnie dlatego karmnik koło okna nie jest najlepszym pomysłem. Niektórzy uważają, że właśnie kiedy karmnik znajduje się w pobliżu okna, spanikowane nagłym atakiem krogulca nie lecą z taką prędkością, z jaką by leciały w kierunku okna gdyby karmnik byłby położony dalej (chodzi o to że mogły by się bardziej rozpędzić), ale myślę, że to jest słaba teoria.

Jastrząb  VS  Kot

jastrząb kontra kot

Czasami zdarza się, że krogulec albo jastrząb ma ochotę upolować sobie… kota domowego. Kot siedzący za oknem wie, co to jest okno i myśli sobie, że prędzej jastrząb się rozbije o okno, ale dzieje się zupełnie inaczej. To rozpędzony jastrząb… WYBIJA SZYBĘ, WLATUJE DO DOMU, PORYWA KOTA, I Z NIM UCIEKA!!!!! Brzmi strasznie, ale kiedy ptaki nie widzą okien… tak to się kończy. Jednak obecnie okna są grubsze, a w dodatku są dwu-albo trzy szybowe, a i tak zdarza się, że jakiś rozpędzony jastrząb wleci i rozbije szybę. Czasami duże ptaki mogą rozbić szybę w jakimś starym budynku, bowiem w takich budynkach okna są dosyć cienkie. I co jest lepsze?! – kiedy ptak rozbije szybę i skaleczy się ostrymi odłamkami, czy kiedy uderzy w grube okno i dostanie wstrząs mózgu, nie mówiąc już o tym, że przy obu tych „możliwościach” ptak może po prostu umrzeć?! Obie te rzeczy są równie tragiczne!

sowa po zderzeniu z oknem
sowa po zderzeniu z oknem (źródło: flap.org)

Które gatunki ptaków najczęściej uderzają w okna?

Zapewne ciekawi was które gatunki ptaków najczęściej uderzają w okna. Otóż odpowiedź jest krótka:WSZYSTKIE. Jednak badania wykazują, że ptaki, które mieszkają w mieście są bardziej przyzwyczajone do okien, niż ptaki, które mieszkają na terenie, na którym jest więcej zieleni.

Ptaki widzą to, czego my nie widzimy

Czasem sobie myślimy, że jakiś ptak np. majna żałobna jest w większości czarny i mało kolorowy, ale może nam się tak wydaje – ptaki widzą inaczej.

majna żałobna
majna żałobna widziana przez nas (z lewej) i majna żałobna w oczach ptaków (z prawej)

Czy ptaki świecą?

Oto dlaczego tak się dzieje: ludzie widzą 3 podstawowe kolory. Ptaki widzą dodatkowo w UV, czyli w ultrafiolecie. W UV cieplejsze albo jasne rzeczy są jaśniejsze, a zimniejsze i ciemne rzeczy są ciemniejsze. Na przykład modraszka zwyczajna, mimo, że jest normalnie kolorowa, w UV aż razi w oczy.

modraszka widziana przez ludzi
modraszka widziana przez ludzi – źródło: SciShow
modraszka w UV - źródło: SciShow
modraszka w UV – źródło: SciShow
 
kolory widziane przez ptaki
kolory widziane przez ptaki
kolory widziane przez ludzi
kolory widziane przez ludzi

Można to dobrze wykorzystać w celu ochrony ptaków przed szklanymi powierzchniami: w stanach zjednoczonych zaczęto sprzedawać specjalne przezroczyste taśmy klejące i naklejki pokryte powłoką UV widoczną dla ptaków. My mało je widzimy, ale ptaki je widzą i wiedzą, żeby tam nie lecieć –  widzą że tam coś jest.

Czy naklejki UV pomogą w rozwiązaniu problemu?

Ptaki śpiewające dobrze widzą ultrafiolet, ale ptaki szponiaste i gołębie widzą ultrafiolet bardzo słabo, więc naklejki i taśmy UV nie pomogą w tym zbytnio. Jaką więc stosować ochronę na okna?

Odpowiedź jest bardzo prosta: wystarczy dać takie rzeczy na okna, które są widoczne dla wszystkich ptaków, czyli na przykład kolorowe kropki albo paski. Jeśli paski są pionowo, mogą być w odległości 10 cm, ale kiedy paski są poziomo, powinno się przyklejać w odstępach co 5 cm, bo ptak może pomyśleć, że uda mu się przelecieć między nimi, więc jednak najlepiej przyklejać je pionowo.

Możemy się przyczynić do ochrony ptaków naklejając albo wieszając ozdoby. To powinno dać im znać, że tam coś jest. Na ekranach dźwiękochłonnych często stosuje się naklejki na szybę z sylwetkami ptaków, a najczęściej ptaków drapieżnych, czasami kruków. Ale czy to jest dobry pomysł?

Na początku ptaki się go boją, ale po jakimś czasie orientują się, że to nie jest prawdziwy drapieżnik i się nim nie przejmują i znowu uderzają w szybę. Jeśli rozmieszczenie tych naklejek jest bardzo gęste, ptaki się nie tyle boją, ale po prostu wiedzą, żeby tam nie lecieć. Po co jednak dawać na okna takie wielkie naklejki, skoro warto po prostu wrócić do formy wyjściowej, czyli do pasków.

połączenie pasków i naklejek z sylwetkami ptaków
połączenie pasków i naklejek z sylwetkami ptaków (źródło:alabamawildlifecenter.org)

Feather guard

Jednym z najbardziej skutecznych sposobów na ochronę ptaków przed oknami, są piórka powieszone na sznurku (po ang.: feather guard), tak, jak na poniższym zdjęciu. Ptaki mogą pomyśleć, że te piórka są to pióra oskubanego ptaka przez jakiegoś drapieżnika unoszące się na wietrze. Najlepiej żeby były kolorowe – będą bardziej widoczne da ptaków. Po roku stosowania tego sposobu ochrony ptaków przed oknami (lub okien przed ptakami) widzę, że się bardzo dobrze sprawdza. Chociaż mam wrażenie, że ptaki mogą trochę mniej licznie przylatywać na mój ogród, ale dzięki tym piórkom kilka ptaków mogło przeżyć. Ptaki te chyba nawet się przyzwyczaiły do nich, ale i tak nie uderzały w szybę. I uwaga: po kilku miesiącach pióra mogą się skleić od deszczów, więc warto by było je wtedy wymienić.

piórka na sznurku są bardzo skuteczną ochroną dla ptaków
piórka na sznurku są bardzo skuteczną ochroną dla ptaków (źródło:mommashomestore.com)

Związek z karmnikiem dla ptaków…

A co, jeśli na zimę postawimy karmnik tuż przy oknie, aby móc oglądać ptaki, które go odwiedzają. No i oczywiście w zimę też dużo ptaków przez to ginie. To dość kontrowersyjny temat, bo ludzie bardzo chcą oglądać ptaki przy karmniku, ale warto być świadomym skutków tego.

Jeśli widzisz ptaka zderzonego z szybą…

Jeśli jednak już, pomimo tych wszystkich zabezpieczeń (albo po prostu w obcym miejscu) dojdzie do tego, że ptak zderzy się z szybą – co trzeba zrobić?

  1. Sprawdzamy czy ptak żyje – jeśli nie żyje – najlepiej go zakopać; jeśli żyje, ale jest w ciężkim stanie-stosujemy się do poniższych zasad.
  2. Najlepiej zastosować zasadę CCC- Cicho, Ciepło, Ciemno – trzeba dać go do takiego miejsca, które spełnia kryteria CCC. Można go  wtedy napoić podając mu kropelkę zwykłej wody na dziób. Jeśli wypije – to dobry znak.
  3. Po dwóch godzinach można go wystawić na dwór i chwilę poczekać. Może już być gotowy do odlotu. Jeśli dalej się źle czuje, należy go zawieźć bezzwłocznie do weterynarza i koniecznie powiedzieć mu, że ptak jest po kolizji z szybą, bo na to mają specjalny rodzaj lekarstwa np. steryd.

I życzę, żeby nikomu się to nie przydarzyło :)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.