Słownik pojęć biologicznych

Obrączkowanie – zakładanie ptakom obrączek.

Gil podczas obrączkowania
Gil podczas obrączkowania

Obrączkarz – człowiek mający zezwolenie na obrączkowanie ptaków. Aby otrzymać ten tytuł i zezwolenia należy zdać kurs obrączkarza.

Obrączka – okrągłe w kształcie pierścienia – dopasowane do rozmiarów nogi ptaka – kółeczko z jego danymi. Obrączki są dopasowane do gatunków lub do rodzin ptaków o podobnych rozmiarach nóg.

obrączka dla dużego ptaka
obrączka dla dużego ptaka

Ornitolog – ktoś, kto zajmuje się ptakami. Aby zostać ornitologię trzeba studiować ornitologię i napisać pracę magisterską lub licencjacką.

Sieci ornitologiczne – sieci zrobione z bardzo cienkiego materiału. Ornitolodzy rozstawiają je w miejscach, w których przelatuje wiele ptaków. Ptaki w nie wlatują i się zaplątują. Ornitolodzy je wyjmują i obrączkują.

Modraszka złapana w sieć ornitologiczną
Modraszka złapana w sieć ornitologiczną

Drapol – slangowa nazwa ptaka drapieżnego (poprawnie: szponiastego) np. sokoła.

jastrąb na zawodach sokolniczych w Czempiniu
jastrząb na zawodach sokolniczych w Czempiniu (typowy drapol). I jeszcze ten wzrok…

Ornitofobia (także: awizofobia) – oznacza lęk związany z ptakami. U ludzi z awizofobią ptaki budzą lęk i obrzydzenie. Ciekawostką jest to, że jednym z ludzi mających ornitofobie był… Alfred Hitchcock! Pewnie z tego powodu nakręcił „PTAKI”.

pikujący sokół wędrowny (źródło: pinterest.com)

Pikowanie – typowa u sokołów faza ataku, która przypomina spadanie. Najpierw sokoły t.j. sokół wędrowny wypatrują ofiary, a następnie wzbijają się w powietrze i zaczynają spadać (nie jest to zwykłe spadanie. Sokół ma lekko rozłożone skrzydła, co im daje opływowy kształt. To pozwala ptakom kontrolować swój lot). Mogą wtedy osiągnąć prędkość podobno nawet do 400 km/h. Następnie kiedy spłoszone przez sokoła gołębie podrywają się w powietrze, ten wyciąga szpony, rozkłada bardziej skrzydła i uderza w swoją ofiarę, przez co ją ogłusza. Następnie łapie ją jeszcze w locie, bowiem kiedy ogłuszony gołąb spadnie- już jej nie tknie.

animacja przedstawiająca sokoła wędrownego przechodzącego w fazę pikowania - lotu nurkowego (źródło: laughingsquid.com)
animacja przedstawiająca sokoła wędrownego przechodzącego w fazę pikowania – lotu nurkowego (źródło: laughingsquid.com)

Albinizm – choroba genetyczna, w wyniku której ciało nie jest w stanie produkować pigmentu lub melaniny, co wpływa na wygląd ludzi i innych zwierząt dotkniętych tą chorobą. Ludzie mają wtedy białe włosy i niekiedy inną barwę oczu. U innych zwierząt objawia się to podobnie: mają całą białą skórę i niektóre zwierzęta – takie, jak szczury – czerwone oczy (u kruków objawia się to różowymi oczami, chociaż zdarza się to rzadko i białe kruki są w ogóle „białymi krukami” – stąd to powiedzenie) Zwierzę z tą chorobą zwane jest albinosem, a chorują na nią nawet owady. U ptaków, takich jak kruki lub kawki,- które są ptakami społecznymi – albinos jest poniżany i samice nie mają ochoty połączyć się w parę z albinotycznym samcem.

Biały kruk (źródło: dinoanimals.pl)
Biały kruk, czyli przykład albinosa u ptaków (źródło: dinoanimals.pl)

♂/♀ – symbole oznaczające płeć zwierząt – w tym ptaków. Znak ♂ oznacza samca, a ♀- samicę. Znaki te występują również w astronomii i oznaczają Wenus jako „żeńska planeta” Mars, czyli „męska planeta”. Symbole te można uzyskać w ten sposób:

2642 + alt x = ♂

2640 + alt x = ♀

Robienie znaków działa na niektórych edytorach tekstu np na libreoffice.

Symbioza – współpraca dwóch organizmów, z których oba mają korzyść (np. w lesie kruki widząc padlinę wydają specjalne dźwięki przyciągające czworonożnych drapieżników, którzy przegryzają skórę martwego zwierzęcia, a kruki żywią się resztkami. Ta symbioza zadowala duże drapieżniki, bo mają zlokalizowaną padlinę, a kruki mają łatwy dostęp do przegryzionej skóry).


Budowa skrzydła

anatomia skrzydła ptaka (źródło: medianauka.pl)
anatomia skrzydła ptaka (źródło: medianauka.pl)

PIÓRA W SKRZYDLE

Lotki I rzędu – Największe pióra w skrzydle ptaka. Są rozmieszczone na brzegu skrzydła. Mają aerodynamiczny kształt i służą głównie do latania.

Lotki II rzędu – Są mniejsze od pierwszorzędnych lotek i są szersze oraz mają ścięte końcówki.

Pokrywy – Malutkie pióra służące ptaku do zakrycia skrzydła i do ocieplenia go.