Oto kolejny wpis otagowany, jako #NiezniszczalniWśródZwierząt. Seria ta opisuje najodporniejsze zwierzęta, które odnoszą sukces w trwającej od początku istnienia człowieka wojnie rzekomych szkodników z ludźmi. Kiedy artykułów o tych zwierzętach nazbiera się na mojej stronie 5-10, zrobię ich ranking. W tym artykule prezentuję szczura…
W tym artykule chcę przedstawić szczury z dwóch punktów widzenia – ich zalet i wad. Wady opiszę jako drugie i najpierw przedstawię pozytywne cechy i fakty o szczurach. Zanim przejdziesz do wad, zależy mi na tym, abyś się zapoznał/a z zaletami.
Zacznijmy od podstaw – otóż szczury to fascynujące zwierzęta, które są nad wyraz czyste! Ogromną część dnia spędzają na czyszczeniu się. Niestety bajki i legendy oraz kultury zraziły większość Europejczyków do tych zwierząt. O dziwo nawet teraz, przy ogromnym rozwoju nauki ludzie dalej czują wstręt do szczurów i wiele z nich nie ustaje przy tym światopoglądzie. Uznaje się je za szkodniki, mimo, że ludzie wyrządzają więcej szkód szczurom, niż szczury nam. W dodatku ratują ludzi…
Co ciekawe, azjatyckie kultury stawiają szczura na bardzo wysokiej półce. W Indiach na przykład ludzie uznają szczura za symbol mądrości, a ich bogini (jedna z wielu) przedstawiana jest z głową szczura. Ale to nie wszystko – Hindusi zbudowali nawet szczurom świątynię, która jest „RAT FRIENDLY”. Szczury biegają tam wszędzie i dostają jedzenie, a zwiedzający muszą na nie uważać.
Świątynia szczurów w Indiach ku czci bogini Karni Maty
Na zwrócenie szczególnej uwagi zasługuje fakt, że w wielu miastach liczebność szczurów jest kilkakrotnie większa od zaludnienia. Dzieje się tak właśnie dlatego, że szczury nauczyły się wykorzystywać działalność człowieka na wszystkie możliwe sposoby, np. wygrzebują jedzenie ze śmietników, które jest najczęściej w prawie nienaruszonym stanie. Na tej freegańskiej diecie są w stanie funkcjonować bardzo dobrze.
Ale zachowanie szczura to jedna rzecz. Nie przeżyłby, gdyby nie jego przystosowane ewolucyjnie ciało.
OGON
Bez niego z pewnością nie wytrwałby długo. Pokryty łuskami ogon szczura pomaga mu we wspinaniu się i w chodzeniu po niestabilnych przedmiotach, gdzie szczur używa go balansowania. Dodatkowo ogon potrafi regulować temperaturę organizmu, czyli podczas upału ochładza szczura.
ZĘBY
Siekacze u szczurów są najważniejszymi zębami. Pozwalają im na przegryzanie bardzo twardych przedmiotów, np. betonu, drewna itp. Tyle, że dolne siekacze rosną mu przez całe życie, więc jest on zmuszony do gryzienia i czasami przegryza różne kable, czy ściany tylko po to, żeby je zetrzeć. Inaczej przebiłyby im czaszkę. W końcu szczury to GRYZONIE, ale przecież skoro szczury wyewoluowały takie zęby, to musi to mieć jakieś uzasadnienie… Dodam też od niechcenia, że powłoka siekaczy szczura jest twarda, jak stal…
USZY
Szczury mają znakomity słuch m.in. dlatego potrafią usłyszeć dźwięki mocno przekraczające granice ludzkiej bariery słuchowej – 250 Hz do 80 kHz (jakby co, to my słyszymy dźwięki o częstotliwości 16 Hz – 20 kHz).
KOŃCZYNY
◾Dzięki silnie umięśnionym nogom, szczury potrafią przeskoczyć odległość ponad metr (nie metro) w przód, a do tego potrafią spadać z dużych wysokości (przeżyją upadek z kilku pięter), ponieważ ich szkielet amortyzuje mocne lądowania.
◾Natomiast przednie łapy są równie silne i chwytne i dzięki temu są w stanie się wspinać.
KRĘGOSŁUP
Kręgosłup szczura jest elastyczny i potrafi się lekko skurczyć, dzięki temu szczur umie się przecisnąć przez szparę o średnicy kilku centymetrów.
NOS
Węch szczura jest również genialny, w dodatku szczury czują zapachy „przestrzennie”, czyli są w stanie określić który zapach z której strony dobiega!
ZMYSŁ SMAKU
Szczury, co prawda mogą się zatruć trucizną, jeśli to jest taka trucizna, której nie znają, ale często wykrywają jej zawartość nawet, kiedy zajmuje jedną milionową wagi zatrutego pokarmu.
Polskie szczury
W Polsce występują tylko dwa gatunki szczurów – śniady i wędrowny. Przeczytaj, który ma przewagę!
Szczur wędrowny
Ten gatunek szczura jest dużo silniejszy niż jego krewniak, szczur śniady i wyparł go na masową skalę, ponieważ jest dużo odporniejszy i mniej wybredny, co do wyboru miejsca zamieszkania. Pochodzi z Azji i dzięki jego sprytowi przedostał się z Europy jako pasażer na gapę statków transportowych. W zasadzie dostał się nie tylko do Europy, ale do wszystkich kontynentów na Ziemi, oprócz Antarktydy (co jest częste u zwierząt i nawet karaluchy są ciepłolubne).
Jeśli chodzi o rozmiar, to nie licząc przypominającego dżdżownicę ogona szczur wędrowny osiąga długość 20–30 cm. Ogon jest krótszy od ich tułowia i dorasta do długości 15–23 cm.
Jak już napisałem, szczur wędrowny jest odporny na warunki atmosferyczne i nie boi się wody. Jest do tego dość dobrym pływakiem i nawet spuszczony w toalecie umie przeżyć. Tak samo odwrotnie – szczur umie przejść od kanalizacji do toalety i z niej wyjść. To takie przerażające…
Szczur śniady
Te mniej silne gryzonie zostały wyparte przez szczura wędrownego z wielu miejsc strefy klimatu umiarkowanego. Jest on, co prawda zaliczany jako gatunek inwazyjny, ale nie aż tak, jak szczur wędrowny. Jednak, mówiąc o wytępieniu przez szczura wędrownego, nie miałem na myśli tego, że szczur śniady jest całkowicie bezradny. W Indiach na przykład wspomniane przeze mnie wcześniej święte szczury to właśnie szczury śniade. Ponadto zasięg występowania tego gryzonia jest ogromny i umie się on przystosować do wielu środowisk. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznała go nawet za gatunek najmniejszej troski. I, co prawda szczur wędrowny może zjeść śniadego, albo po prostu zabić, ale wygląda na to, że hierarchia międzygatunkowa została już ustalona.
Uwaga! POTWORNIE WIELKIE SZCZURY!
Co jakiś czas w internecie pojawiają się obrazki takie, jak ten, które przedstawiają ogromne szczury. Naukowcy są przekonani, że to fałszywe zdjęcia. Ale dlaczego ten oto uśmiechnięty pan miałby zrobić zdjęcie tego oto martwego szczura. Czyżby było w nim coś tak wyjątkowego? Możliwe, że był to trochę większy osobnik, ale aż tak duży nie mógł być. Profesor Jane Hurst z Instytutu Biologii Integracyjnej na Uniwersytecie w Liverpoolu uważa, że zastosowano tu pewną sztuczkę zwaną „wymuszoną perspektywą”, która polega na przybliżeniu konkretnego obiektu do kamery w ten sposób, żeby wyglądał, jakby był większy. Nawet na tym obrazku widać, że mężczyzna trzyma chwytak lekko skierowany do przodu, aby jeszcze wzmocnić wrażenie.
Istnieją jednak szczury, które nie są, co prawda tak duże, ale i tak są wielkie, a w dodatku są saperami!
WIELKIE SAPERSKIE SZCZURY
W Azji, po wielu wojnach znajduje się mnóstwo min. Ludzie, co prawda mogliby je wyszukiwać sami, ale nikt nie zaprzeczy, że lepiej je znajdzie szczur! Najpopularniejszy taki szczur to Magawa, który pięć lat wyszukiwał miny i odnalazł ich w sumie 71, a do tego mnóstwo niewypałów. Magawa to samiec wielkoszczura, który za swoje działania dostał medal za odwagę. Ale niestety znowu akcja toczy się w Azji, przez co Europejczycy nie zdają sobie sprawy, z tego, ile żyć zostało uratowanych dzięki szczurom…
W Indiach szczury są traktowane, jako symbol mądrości, w Kambodży ratują ludziom życie, a w Europie wszyscy traktują szczury, jako szkodniki. Czy to się zmieni? Czy ludzie zaczną, nie tyle wykazywać empatię, co po prostu tolerować wszystkie zwierzęta, w tym szczury?
A jednak szczury nie tylko są miłe itd., ale przecież dość często zdarzają się przypadki, gdzie np. potrafią kogoś ugryźć. W żadnym sporze żadna strona nie jest bez winy. Szczury to faktycznie zwierzęta, które wyrządzają wiele szkód. Co więc możemy zrobić, aby ich uniknąć?
Kilkakrotnie w historii ludzkości szczury rozniosły epidemię!
A dokładniej – pchły, które ją powodowały. Na przykład szczury śniade w XIV wieku rozniosły w ten sposób epidemię Czarnej Śmierci. Taka pchła, która zarażona bakterią Yersinia pestis (znana też jako pałeczka dżumy) zeskakuje ze szczura, po ugryzieniu człowieka często wymiotuje powodując zarażenie dżumą. Czy możemy tego uniknąć? Oczywiście! Szczury przebywają koło ludzkich siedzib, kiedy jest wokół dostatek pożywienia. Wystarczy więc wyrzucać jedzenie tak, aby szczury miały do niego mniejszy dostęp i stosować większą higienę, a szczury przestaną roznosić epidemie… Już właściwie przestały… Po co ten cały stres?…
Szczury atakujące ludzi!
Zdarza się sporadycznie, że szczury gryzą ludzi. W dziewięćdziesięciu dziewięciu procentach przypadków jest to objaw wścieklizny, a w pozostałym jednym procencie są to inne zaburzenia psychiczne – zdrowy psychicznie szczur panicznie się boi ludzi.
Szczury atakują gołębnik!
Czasami szczury organizują napady na gołębniki zabijając wiele gołębi, ale wystarczy, że zabezpieczymy gołębnik i po sprawie. Właściciele gołębi sportowych wartych 1,6 miliona euro chyba o tym pamiętają (tyle był warty najdrożej sprzedany gołąb świata – sprzedano go anonimowi z Chin).
Tak więc ze szczurami da się, żyć i czasem bywają troszeczkę wredne, natrętne, upierdliwe, wkurzające, agresywne, olbrzymie, chore psychicznie, podłe, ale mogą być też pożyteczne, inteligentne i „słodkie” – nie dosłownie. Szczury mają dużo białka i są całkiem zdrowe (o ile nie najadły się jakiejś chemii), ale nie, żeby były słodkie.
Co ciekawe w swojej książce, która jest poradnikiem do hodowli szczurów, Marcin Gorazdowski napisał pewną historię, która mu się przytrafiła: Pewnego razu jechał autobusem ze swoim domowym szczurem w kieszeni, bo musiał go gdzieś zawieźć. Po jakimś czasie jego zwierzę znudzone wyszło z kieszeni i spostrzegłszy to, pani siedząca obok powiedziała „O, jaki ładny chomik!”. Autor jej powiedział, że to nie chomik, tylko szczur, a wtedy ona wpadła w histerię, co skończyło się wyproszeniem pana Marcina z autobusu.
To sugeruje, że nawet czyste, zdrowe i żywiące się karmą szczury są źle traktowane przez ludzi, nie przez wygląd, ani tryb życia, ale przez nazwę „SZCZUR”. Te zakorzenienia kulturowe są największą przyczyną niechęci ludzi do szczurów. Choroby szczurów powodujące ich nietypowe zachowanie to nic w porównaniu do tego, czego nauczyły ludzi bajki i legendy.
Dajcie znać w komentarzach czy ten artykuł uświadomił was pewnych faktów o szczurach i przeczytajcie kolejny artykuł – polecam ten o skrzypłoczu!